در دو دهه گذشته، دنیا به سرعت به سمت صنعتی شدن پیش رفته است. تصور کنید که یک دقیقه برق در سراسر دنیا قطع شود؛ احتمالاً تمامی تمدن بشری که می‌شناسیم نابود خواهد شد. بسیاری از صنایع دستخوش تغییر شده‌اند و دیگر به شکل سنتی خود وجود ندارند. یکی از اصلی‌ترین صنایعی که به شدت تغییر کرده، ساختمان‌سازی است.
امروزه ساخت یک ساختمان دیگر به مدت زمان زیادی نیاز ندارد. مصالح ساختمانی قدیمی کمتر مورد استفاده قرار می‌گیرند و بسیاری از سازه‌ها به صورت پیش‌ساخته در محیط‌های کارگاهی ساخته شده و سپس به محل مورد نظر منتقل می‌شوند. با این وجود، شناخت انواع مصالح ساختمانی و کاربردهای آنها همچنان اهمیت دارد. در ادامه به معرفی و کاربرد چند نوع از این مصالح می‌پردازیم.
خاک رس
خاک رس یکی از اساسی‌ترین مصالح ساختمانی است که به طور طبیعی وجود دارد و پایه بسیاری از دیگر مصالح می‌باشد. از خاک رس برای ساخت آجر، کاشی و ملات‌های مختلف استفاده می‌شود. این ماده از معادن مختلف استخراج شده و عمدتاً در کارخانه‌های سازنده مصالح ساختمانی به کار می‌رود. کاربرد اصلی خاک رس در ساختمان‌سازی برای ساخت آجرهای مختلف است، چرا که کندگیر بوده و کار با آن راحت است. همچنین، خاک رس به دلیل قیمت پایین، از مصالح محبوب در ساختمان‌سازی است.
سنگ
سنگ یکی دیگر از مصالح ساختمانی مهم است که در ساخت و ساز کاربردهای فراوانی دارد. معادن سنگ در سراسر کشور وجود دارند که هر یک از آنها برای بخش‌های مختلفی از ساختمان‌سازی به کار می‌آیند. سنگ‌ها بسته به جنس‌شان در جاهای مختلفی استفاده می‌شوند. سنگ‌های مرمر، تراورتن و غیره در ساخت تونل‌ها، پل‌ها، کف‌سازی، پی‌سازی، ساخت نما و دکوراسیون داخلی کاربرد دارند. سنگ‌های مصنوعی نیز در طراحی داخلی خانه‌ها استفاده می‌شوند.
چوب
چوب یکی از مصالح ساختمانی مهم است که در محیط زندگی ما به وفور یافت می‌شود. گرچه امروزه برای حفظ محیط زیست کمتر از چوب استفاده می‌شود، اما همچنان یکی از مصالح مهم ساختمانی است. چوب‌ها بسته به نوع درختان مختلف، کیفیت‌های متفاوتی دارند و در ساخت درب‌های ساختمانی، کفپوش‌ها، راه‌پله‌ها و تیرهای چوبی استفاده می‌شوند. همچنین، در دکوراسیون داخلی نیز نقش مهمی ایفا می‌کنند.
آجر
آجرها یکی از مصالح اساسی ساختمان‌سازی هستند که نقش مهمی در ساختار اصلی ساختمان‌ها ایفا می‌کنند. آجرها برای آجرچینی و همچنین تزئین خانه‌ها استفاده می‌شوند. امروزه آجرها به شکل‌های متنوع‌تری تولید می‌شوند و در ساختارهای مختلفی مانند آجرهای نسوز و رنگی کاربرد دارند. تکنولوژی ساخت آجرها طی سالیان تغییرات زیادی کرده است، اما آجرهای قدیمی همچنان در بازار موجود هستند.
بتن
بتن یکی از پرکاربردترین مصالح ساختمانی است که از مخلوط آب و سیمان به دست می‌آید و در مراحل سفت‌کاری ساختمان استفاده می‌شود. بتن‌ها انواع مختلفی دارند، از جمله بتن سنگین، بتن سبک، بتن متخلخل، بتن سبک هوادار، بتن با مقاومت بالا، بتن پلیمری و بتن خود متراکم. هر یک از این بتن‌ها در جای مخصوصی استفاده می‌شوند و کاربردهای متفاوتی دارند. دلیل اصلی استفاده از بتن در ساختمان‌سازی افزایش مقاومت سازه است.
آهن‌آلات
آهن‌آلات نیز از مصالح اساسی ساختمان‌سازی هستند که شامل میلگردها، تیرآهن‌ها و سایر قطعات فلزی می‌شوند. آهن‌آلات برای افزایش مقاومت سازه استفاده می‌شوند و معمولاً به صورت آلیاژهای مختلف به کار می‌روند تا خواص آنها تقویت شده و وزن‌شان کاهش یابد. آهن‌آلات در اسکلت‌بندی اصلی ساختمان، ساخت درب‌های ساختمانی و نبشی‌ها استفاده می‌شوند.
شیشه
شیشه‌ها به عنوان محصولات تزئینی در ساختمان‌سازی کاربرد دارند و امروزه انواع مختلفی از شیشه‌ها مانند شیشه‌های رنگی، شیشه‌های انعکاسی، شیشه‌های دوجداره، شیشه‌های لمینت و شیشه‌های سکوریت در ساختمان‌سازی استفاده می‌شوند. شیشه‌ها به دلیل زیبایی و ویژگی‌های خاص خود در ساخت نما و دکوراسیون داخلی کاربرد دارند.
گچ
گچ یکی از مصالح اصلی در نازک‌کاری ساختمان است که برای سفیدکاری، گچ‌بری و کشته‌کشی استفاده می‌شود. انواع گچ شامل گچ سفیدکاری، گچ میکرونیزه، گچ عاج و گچ سیوا هستند. هر یک از این انواع گچ در موارد خاصی کاربرد دارند و ویژگی‌های منحصر به فردی دارند.
سیمان
سیمان یکی از مهم‌ترین مصالح ساختمانی است که به شکل پودری بسیار نرم تولید شده و به صورت پاکتی عرضه می‌شود. سیمان در ترکیب با آب استفاده می‌شود و برای مقاوم‌سازی ساختمان کاربرد دارد. انواع سیمان شامل سیمان پرتلند و سیمان رنگی است.
ملات
ملات‌ها برای چسباندن مصالح ساختمانی به یکدیگر استفاده می‌شوند و در محیط‌های مختلفی کاربرد دارند. ملات‌ها به دو دسته ملات‌های آبی و ملات‌های ویژه تقسیم می‌شوند. ملات‌های آبی در محیط‌های آبی سخت می‌شوند و ملات‌های ویژه با افزودن مواد مختلف به ملات معمولی ساخته می‌شوند.
کاشی و سرامیک
کاشی‌ها و سرامیک‌ها برای پوشش کف، نمای ساختمان و دکوراسیون داخلی استفاده می‌شوند. کاشی‌ها ضخامت کمی دارند و شکننده هستند، اما با لعاب‌های مختلف مقاوم‌تر می‌شوند. سرامیک‌ها بیشتر برای کف‌سازی استفاده می‌شوند و به دلیل تنوع در طراحی، در دکوراسیون داخلی نیز کاربرد دارند.
درب و پنجره
درب و پنجره‌ها نیز از مصالح مهم ساختمانی هستند که در مراحل نهایی ساختمان‌سازی استفاده می‌شوند. این محصولات از متریال‌های مختلفی مانند چوب، آلومینیوم و فلز ساخته می‌شوند و نقش مهمی در زیبایی و کارایی ساختمان ایفا می‌کنند.
این موارد تنها بخشی از مصالح ساختمانی و کاربردهای آنها بودند که در این متن بررسی شدند. هر یک از این مصالح ویژگی‌ها و کاربردهای خاص خود را دارند و در ساخت و ساز ساختمان‌ها نقش مهمی ایفا می‌کنند.